| |
ma 1. Birinci tekil şahısı bildiren zarf, ben. ma bere vore: ben çocuğum. ma mi vore? ben kimim? ma mu ôare? ben ne yapacağım? si do ma: sen ve ben.
ma 1. dolaylı anlatımda kullanılır. �himuk miwu� ma, ôûüvi: �bana o söyledi�, dedim. 2. Diye (ma do kalıbıyla kullanıldığında). �moxti miwves� ma do moboğordini: �bize gelin� dediler diye kandırdım.
ma 3. fiillerin ve isimlerin önüne geldiğinde isim türeten bir önek. ma_Lazuûe: bir kuş türü (Lazuûi�den türeme). ma_bgare: ağlayan, ağlama alışkanlığı olan (obgaru fiilinden). ma_birale: türkücü, türkü söyleyen (obiru fiilinden).
ma 4. Sayı sıfatı türeten önek. Ma_sumani: üçüncü. Ma_şkitani: yedinci. Ma_vitani: onuncu. Ma_oşani: yüzüncü. Ma_şilyani: bininci.
maartani, Maaroni birinci. Ham maaroni ren: bu birincidir.
mabgare ağlayan, ağlayıcı, ağlamayı alışkanlık haline getirmiş. mabgare bere: ağlayan çocuk.
mabirale 1. atn. oyun döneminde olan (çocuk), oyuncu. mabirale bere: oyuncu çocuk. 2. ark. türkücü, türkü söyleyen.
maca bilek. Macape muşişe kodeviüaçi do komovitori: bileklerinden tutup kendime çektim.
macacğa xp. ağaç incir kuşu.
macida, magida sofra. macidas cari kocedu. sofraya ekmeği koydu.
maçxa 1. şelale. 2. suyu belli bir yere akıtmak için yapılan ahşap oluk.
Maçxomale, memçxome balıkçı. maçxomaleşi birapa: balıkçının türküsü.
maçxorani dokuzuncu.
maöaxe atn., öaxi, mçvela arş. çöp. oöaxales maöaxe kodolobğu: çöplüğe çöpü döktü.
maöanüali xp. elçi (kız istemeye giden).
maöanüaloba xp. elçilik, elçilik yapan (kız isteme ile ilgili). maöanüalobas ûi i, porça gamankteri mot dologokuns? elçilikte miydin, gömleğini neden tersine giymişsin?
maöaôule ardıç kuşunun (msorida) iri olanı.
made (<mada) atn., meûi, meûa ark. başka. süaninde made miti va malimben. senden başka kimseyi sevmiyorum.
madulyale, madulye, moxande meg. işçi.
Madulyapoba işçilik.
maeçani yirminci.
mafuşi atn. hamur dilimlerinin yağda kızartılması ile yapılan bir yiyecek. 3ad. wilexûa.
magebi xp., eoğeri ark., moağaperi vi. kaymak. gyaris magebi keusu: ekmeğe kaymak sürdü.
magzale atn., meöirdiner ark. yürümeye yeni başlayan çocuk.
Magzale atn. yolcu.
mağala, mağali xp. yüksek. qvinçi mağali qaşa eputxu: kuş yüksek dala kondu.
mağeri atn. berraklaşmış, duru, bulanıklığı gitmiş. mağeri oruba: berraklaşmış dere.
maxaçkale çiftçi. maxaçkalepe onûuleşe kodoloxûes: çiftçiler tarlaya indiler.
maxûi atn. oğul verme zamanında peteğe arı çekmek için yapılan özel bir karışım ilaç.
maxuta, maxutani beşinci.
Maxutari, naxutali beşte bir.
mai ark., mayare atn., maqaqi xp. su kurbağası.
mayare atn., maqaqi xp., mai ark. su kurbağası. Ma i? ben mi? mayare xali giğuni, mjvabu şuüuri diyi: su kurbağasına benzer halin mi var, kara kurbası kadar oldun.
mainale çok üşüyen, soğuktan korkan. si ti şüimi sûeri mainale ore. sen de benim gibi soğuktan korkuyorsun, fazla üşüyorsun.
mainöiye xp. bülbül kuşunun bir türü.
maisi mayıs ayı.
majura üele ark., majurani üale atn. öbür taraftan, diğer yandan, diğer yönden.
majura, majurani 1. ikinci. majurani papak nana demitoru. ikinci lapa anamı belledi. 2. bir diğeri. majurani muşi si ore. bir diğeri sensin.
makvali atn., markvali ark. yumurta. ~ guri: yumurta sarısı.
maüaûi atn., marüati arş. maya. mjalvas maüaûi keüubu. süte mayayı kattı.
maüoöi atn., makoki vi. dokuma tezgahlarında mekik ayarı yapılan alet.
maüriale, maüiyale çığırtkan.
maüvande, maüvandule vi. dilenci. maüvandek iüvandams: dilenci dileniyor.
malağude, malağure atn., xp., şiligogia ark. sarıasma kuşu.
malamture arş. eş, akran, emsal.
malave vi. zarar veren. malave puci. zarar veren inek.
maLazuûe 1. mısırların tepesinde oturan toygar kuşunun bir türü. 2. mec. bilgisiz, tembel.
malebe vi., ğoöüo xp. durgun sularda yaşayan bir tür balık; dere uskumrusu.
ğoöüo xp., malebe vi. durgun sularda yaşayan bir tür balık; dere uskumrusu.
malezi atn., malozi arş. ineğe verilen çorba, bulamaç.
malte ark., manâage, manâageri xp. komşu.
maltenoba ark., manâageroba xp. komşuluk.
maluğe arş. 1. en erken olgunlaşan incir türü. 2. incire giden bir göçmen kuş.
mamcvale atn. 1. otlayıcı, otlayan. mamcvale puci. otlayan inek. 2. Otlakçı, beleşçi.
mamöarale yazıcı, yazar.
manövale süt veren, sağılan, sağılmakta olan. mamövale puci: süt veren, sağılan inek.
mamgurale öğretmen.
mamgure öğrenci.
mamgvali atn., mungvala ark., murgvala xp. yuvarlak.
mamjvabule sifûeri sadece kurbağa, kertenkele, yılan vs. ile beslenen atmaca. bu atmacanın ehlileştirilmesi ve beslenmesi zordur. bu yüzden tercih edilmez.
mamjvale atn., jayla ark. 1. süt yapıcı, sütçü. 2. üzerinde süte benzer sıvı bulunan bir bitki.
mamüu arş. 1. zor koşullarda iş yapmak. 2. suyun dibine çökmeyen, yüzeye çıkan nesne.
mamodule ark. sarı çiçekleri olan bir bitki.
mamsiminu xp. dinleyici, dinleyen. şuri do guri mamsiminupe çkimi: sevgili dinleyicilerim. (kay: xasan helimişi).
mamuli vi., mumuli atn. 1. uçan hayvanlarda erkek. mamuli möaci: erkek sinek. 2. horoz. mamulik üriyams: horoz ötüyor.
mamuliwa, mumuliwa 1. piliç horoz. 2. atmacanın erkeği.
mamuni xp., wiôa didi atn. ebe. doğumu gerçekleştiren ve göbeği kesen kadın.
mamzgumale atn., âgumeace ark. çok sıçan.
mance mal sahibi (kişi). oxori mance: evin sahibi.
mancenala özel mülkiyet. üoçişi oxori, leûa do mteli mali hemuşi mancenala ren. kişinin evi, toprağı ve bütün malları onun özel mülkiyetidir.
mancirale çok uyuyan, uykucu. 3ad. Nciriş guda.
mancura, majurani ikinci. õ ham mancura giwome: ikinci kez söylüyorum.
mançaile atn. bir kuş türü.
mandalina mandalina.
mandili kadın baş örtüsü.
baüi xp., mandre vi., axiri atn. ahır.
mandre vi., baüi xp., axiri atn. ahır.
manebe, manebra, nebra arkadaş, dost. (kaynak. fahri Lazoğlu, onebu fiilinden).
mangali, xangami, dreôani orak.
manguna arş., langoni ark., mangana atn. 1. iri cins köpek, çomar. 2. mec. hiçbir işe yaramayan. langoni langoni goytoren. boş boş, bir işe yaramadan dolanıyor.
manguri 1. tasma. coğori manguriten na iyona, var lalums (dnot): köpeği tasma ile götürürsen havlamaz. 2. ayının burnuna takılan halka. 3. ucunda uzun sopa bulunan köpek bağı/tasması.
Mani yul., evedi çabuk, tez. mani mani: çabuk çabuk.
mani vi. çürümüş odunların küçükçe ve kuru parçaları. mani dişüa: çürüyüp kurumuş küçük odun parçası.
manksinale 1. osurucu. 2. kabuklu, uçan ve tehlike anında pis koku çıkaran koyu yeşil renkte bir böcek.
manâage, manâageri xp., malte ark. komşu.
manwipuye, zardava, üvenuri xp. ağaç sansarı, zerdava.
maoşani yüzüncü. maoşani wana: yüzüncü yıl.
maotxani dördüncü.
maovrani sekizinci.
mapa kral. Gubazi Lazepeşi mapa rûu: Gubaz Lazların kralıydı.
Maôavre, mapavre, maôavri çayeli ilçesinin Lazca�daki adı.
Mapsale, psiûila vi., sipsiüa atn. altını ıslatan. psiûila bere: altını ıslatan çocuk.
Psiûi vi., pşiûi atn. Kediyi defetme ünlemi.
mapuşüundale atn. 1. dışkıcı (inek dışkısı). 2. aynı isimle anılan kabuklu, kahve renkli uçan bir böcek. gece ışığa gelir.
maputxoce bir böcek türü.
Mapatule vi., maôaûule atn. yeşil arı kuşu.
maôazule vi., ôaôazulya atn., wiwinateri, ôinöüu xp. ateş böceği.
Ôinöüu, wiwinateri xp., maôazule vi., ôaôazulya atn., ateş böceği. uça tolepe süanik otanams ôinöüu sûeri: siyah gözlerin parlıyor ateş böceği gibi.
mapxa güneşli hava. a mapxa ndğas dulyape doçodines: güneşli bir günde işleri bitirdiler. Mapxa ndğas mwu tudenüale vati dozgva oûi, möima ndğas ewogamgutas (atn., dnot.): güneşli günde Lazkirazının altına sıçmayasın ki yağmurlu günde altında durabilesin.
mapxala havaların güneşli olduğu dönem. mapxalapes dişka doptorat: havaların güneşli olduğu zamanda odunu taşıyalım.
maqaqi xp., mayare atn., mai ark. su kurbağası.
maqari xp. gelin alayı. maqari mulun: gelin alayı geliyor.
maqaseta gazete dağıtıcısı.
maqvaperi xp., meyaperi atn., mevaperi ark. yoğurt.
maqvapu xp., meyapu atn., mevapu ark. 1. mayalamak.
mara, ala ark. ama, fakat, lakin.
maröa vi., öarma atn. dizilmiş odun yığını.
mariaşina xp., ağusûozi ağustos ayı. tuta mariaşina: ağustos ayı.
marüaûi arş., maüaûi atn. 1. maya. mjas marüaûi keüubu: süte mayayı kattı.2. yoğurt mayası
marsiği, mqui xp., qvaoci leş kargası, marsık.
martgvani arş., mazgva sağ. martgvani üale 3adums: sağ tarafına bakıyor.
marûi, lulu tuta arş. mart ayı.
masari vi., môalu atn. 1. kazık. masari kodo3onu: kazığı yere çaktı. 2. kuru odun parçası.
masûara ineklere çorba vs. verilen tekne, kap.
masumani, masuma üçüncü.
masureûi (<surat) ressam.
masvare, ûabaği arş. sayfa. masvare golaktu: sayfaları sayıyor.
maşkvitani yedinci.
matxori ark. çeyrek kile�ye denk düşen tahıl ölçü birimi. 3ad. limsumi; sumyayi.
maûufi atn., üonüoraxi xp. üuüuraxi ark. çok yaşlı, moruk.
maûui arş., ôaôseri atn., lamseri ark. sakinleşmiş, susmuş.
mautxa, mautxani dördüncü.
mavitani onuncu.
mavramaûe atmaca�dan biraz daha büyük bir kuş, karagöz kuşu, yoz atmaca.
maybeni vi. konuk odası.
mayna ark. ebe oyunu.
mavro oğul vermeyen arı.
mazaôu atn. soğuk algınlığı, nezle, girip. mazaôu maünu. soğuk algınlığına yakalandım.
mazgumale atn., âgumeace ark. çok fazla sıçan.
mazi ark. 1. ahşaptan yapılmış dört tekerlekli çocuk arabalarında, karşılıklı tekerlerin takıldığı odundan yapılma dingil. 2. dingil.
mazuğali denizci.
maware atn., muri ark., mawarisûe arş. 1. sucu. 2. erkek arı, kovana su taşıyan arı.
mawiwile, wiwilamüorobu xp. bir leylek türü, yelve.
mawüindi ark., mawindi atn. yüzük. mawüindi moâin. parmağında yüzük var.
mawupxe atn., awuğe ark. küçük yapılı, sarı renkte bir tür yaban arısı.
|
|
